--------------------------------------------------------------------------------
Bismillahirrahmanirrahim
“Hiç şüphesiz biz o (Kuran’ı) Kadir Gecesi’nde indirdik. * Sen ne bilirsin Kadir Gecesi nasıl bir gecedir?! * Kadir Gecesi bin aydan daha hayırlıdır. O gecede melekler ve Ruh, Rablerinin izniyle her işle (insanların mukadderatı, hayır ve bereketlerle) inerler. * O gece şafak doğuncaya kadar, selamdır (selametle birliktedir).”
TEFSİR:
1- Kadir gecesinin en önemli özelliği nedir?
Cevap: Kadir gecesinin en önemli özelliği, hiç kuşkusuz Kur’an’ın bu gecede indirilmesidir. Bu muhteşem olay Kadir gecesinin faziletine fazilet katmıştır.
2- Acaba kadir gecesinin Ramazan’da olduğunu nasıl anlıyoruz?
Cevap: Kur’an’daki iki ayeti yan yana getirdiğimizde bu sorunun cevabı ortaya çıkmaktadır. Bir ayette Allah-u Teala Kur’an’ın Ramazan’da indirildiğini söylüyor. “Ramazan ayı öyle bir aydır ki O’nda Kur’an indirilmiştir.” (Bakara, 185 ) Bu surede ise Kur’an’ın Kadir gecesinde indiğini ortaya koyuyor. Böylece Kur’an’ın indirildiği Kadir Gecesi’nin Ramazan ayında olduğunu anlıyoruz.
3- Kadir Gecesi Ramazan’ın hangi gecesidir?
Cevap: Kur’an-ı Kerim’de bu konuda herhangi bir açıklama yapılmamıştır. Ancak Şia ve Sünni kaynaklı hadislerde bu konuda çeşitli açıklamalar vardır. Ramazan’ın 1. gecesi, 17. gecesi, 19. gecesi , 21. gecesi,23. gecesi, 27. gecesi ve 29. gecesi nakledilen rivayetler arasında. Ancak Sünni kaynaklarda en çok ihtimal verilen gece 27. Şii kaynaklarda ise 19., 21. Ve 23. geceler söylenmiştir. Bir çok rivayette ise bu gecenin Ramazan’ın son on gecesi arasında yer aldığı söylenmektedir. Ehl-i Beyt’in hadislerinden 23. gecenin Kadir gecesi olma ihtimali daha çok anlaşılmakla birlikte, İmamlarımız bunu açık bir şekilde bayan etmekten bilinçli olarak kaçınmış ve “Bu üç gecenin üçünün de ibadet, dua ve istiğfarla geçirilmesi tavsiye edilmiştir. Bazı hadislerden de istifadeyle müfessirler bu konuda şöyle demişlerdir.
Allah, kendi dostlarını kulları arasında saklamıştır; o halde Allah’ın hiçbir kulunu hor ve hakir görmemek lazım; ne malum, belki o Allah’ın bir dostu, velisidir? Kendi rızasını amellerin arasında saklamıştır; bu yüzden hiçbir iyi ameli küçük ve önemsiz görmemek gerekir; nereden belli, belki Allah’ın rızası ondadır? Allah kendi gazabını günahlar arasında saklamıştır; bu yüzden hiçbir günahı küçümsememek gerekir; ne bilirsiniz belki Allah’ın gazabı ondadır? Kabulünü dualar arasında saklamıştır. Bu yüzden hiçbir duayı küçük ve önemsiz görmemek lazım, belki kabul olacak dua odur? Ölüm zamanını saklı tutmuştur. Onun için her zaman ölüm için hazırlıklı olmak gerekir. İşte bunlar gibi Kadir Gecesi’ni de geceler arasında saklamıştır ki insanlar, Kadir Gecesi olması muhtemel bütün gecelere önem versinler.”
Bir hadiste ise şöyle buyrulmaktadır: “19. gecede kaderler belirlenir; 21. gecede, muhkemleşir; 23. gecede ise imzalanır.”
Belki de maksat Peygamberin veya zamanın hüccetinin imzasından geçmesidir. Zira biliyoruz ki bu gecede inen melekler ve Ruh, Peygamber’in zamanında ona, ondan sonra ise zamanın hüccetine inerek mukadderatı ona sunarlar.
4- Neden surenin başında Allahu Teala tek olduğu halde “Biz” tabirini kullanmıştır?
Cevap: Allah-u Teala’nın, “Biz onu kadir gecesinde indirdik .. ” tabirindeki “Biz” ifadesi, indiren zat-ı mukaddesin azamet ve yüceliğini ifade etmek içindir. Yine kendisiyle birlikte vahyin inmesine vasıta olan melekleri de kapsamına almak için olabilir.
5- Bu surede Kur’an’ın Kadir Gecesi’nde indiği ifade ediliyor. Oysa biz Kur’an’ın 23 yıl boyunca tedrici olarak indiğini biliyoruz. Acaba bu zahiri çelişkiyi nasıl ortadan kaldırabiliriz?
Cevap: Bazıları “Kur’an’ın Kadir Gecesi’nde indirildiğinden maksadın, bu gecede indirilmeğe başlanmış olmasıdır.” demişlerse de bu tutarlı bir görüş değildir. Zira “Onu.. ” diye ifade edilmesinin zahiri Kur’an’ın bütününü kapsamaktadır. Kaldı ki Kur’an’ın ilk ayetlerinin Kadir Gecesi’nde indiğini ispatlayan delil yoktur. Tam aksine ilk inen ayetler olarak bilinen Alak Suresi’nin ilk ayetlerinin, Resulullah’ın peygamberliğe seçildiği günde indiği kesindir. Resulullah’ın Peygamberliğe seçilişi ise Ramazan’da değil, Recep ayında gerçekleşmiştir.
Bu konuda söylenen en mantıklı cevap şudur ki Kur’an-ı Kerim’in iki şekilde indirilişi söz konusudur. Bir defasında Kur’an’ın hakikatleri toplu halde Allah Resulü’nün mübarek kalbine indirilmiştir ki Kadir Gecesi’ndeki indirilişten maksat budur. Diğer indirilişi ise tedrici indirilişidir ki 23 yıl boyunca gerçekleşmiştir.
6- Acaba Kadir Gecesi İslam öncesi diğer ümmetlerde de var mıydı, yoksa bu İslam ümmetine has bir meziyet midir?
Cevap: Bir çok hadisten Kadir gecesinin Allah tarafından İslam ümmetine verilen bir meziyet olduğu anlaşılmaktadır. Bazı tefsirlerde şöyle nakledilmektedir: Bir gün Allah Resulü şöyle buyurdu: “İsrail oğullarından birisi bin ay cihad elbisesini üzerinden çıkarmadan, sürekli cihad halindeydi veya cihada hazır vaziyette bekliyordu.” Bunu duyan bir grup ashap buna şaşırmış ve kendilerinin de böyle bir fazilete sahip olmalarını arzu etmişlerdi. İşte bunun ardından Allah-u Teala Kadir suresini indirerek, Kadir gecesinde yapılan ibadet ve itaatin bin aydan daha üstün olduğunu beyan etmiştir. (Ed-Dürr-ül Mensur Tefsiri, c.6, S.371)
7- Acaba Kadir Gecesi sadece Resulullah’ın zamanına mı aitti yoksa Kıyamet’e kadar bütün zamanlar için geçerli midir?
Cevap: Suredeki “O gecede melekler ve Ruh iner…” cümlesindeki “İner” fili geniş zaman için olduğundan dolayı bunun bütün zamanlar için olduğu anlaşılmaktadır. Kadir gecesi hakkında Resulullah ve Ehl-i Beyt’inden nakledilen hadislerden de bunu rahatlıkla anlamak mümkündür. Zaten aksini söyleyen kimse de yoktur.
8- Kadir Gecesine neden “Kadir” gecesi denmiştir?
Cevap: Bu konuda çeşitli sözler söylenmiştir. Mesela “Kadr”, kadir kıymet anlamınadır; bu gece de kadir kıymet sahibi olduğu ve değerli ve yüce bir gece olduğu için bu isim verilmiştir.
Bir diğer görüş ise şudur: Kadr ölçü demektir. Kader de aynı manayadır. Bu gecede insanların mukadderatı ölçülüp biçildiği ve belirlendiği için “Kadir Gecesi” (mukadderat gecesi) denmiştir.
Duhan suresindeki ayetten de bunu anlamaktayız; buyuruyor ki: “Biz o (Kur’an’ı) mübarek bir gecede indirdik; hiç şüphesiz biz korkutucularız. O öyle bir gecedir ki onda her hikmetli iş, tayin ve tanzim edilir.” (Duhan, 3-4)
Ayrıca bir çok hadisten de bu gecede insanların gelecek bir yıldaki mukadderatının tayin edildiği anlaşılmaktadır.
Elbette bunun insanın serbestliğiyle hiçbir çelişkisi yoktur. Allah-u Teala’nın mukadderatı takdir etmesi insanların kabiliyetleri, sergiledikleri tavırları, niyetleri ve.. ile doğrudan orantılıdır. Kısacası insanlar mukadderatlarının zeminlerini kendileri hazırlamaktadırlar. İnsanların geçmiş amelleri, sergiledikleri tavırlar, ve mevcut halleri ve yine kadir gecesindeki durumları, niyet, tevbe, dua, ibadetleri vs. onlar için biçilecek mukadderata zemin hazırlamaktadır.
9- Acaba kadir Gecesi’ni bin aydan hayırlı kılan nedir?
Cevap: Zahiren bu gecenin faziletine sebep olan başta Kur’an’ın bu gecede nazil oluşudur. Ondan sonra bu gecede yapılan ibadet ve itaatlerdir.
10- Acaba Kadir gecesi dünyanın her yerinde aynı mıdır?
Cevap: Bu sorunun cevabı bir nükteye dikkat edildiği takdirde aydınlanmış olur. Bildiğimiz gibi gece, yer kürenin bir yarısının gölgesinin diğer yarısına düşmesiyle gerçekleşmiş olur. Yine biliyoruz ki bu gölge kürenin hareketiyle hareket etmektedir. Bu gölge yirmi dört saat içerisinde bütün küreyi dolaşmış oluyor. Bu yüzden zahiren Kadir Gecesi’nden maksat gecenin tam olarak yer küreyi 24 saat içerisinde dolaşmasından ibarettir. Böylece Kadir Gecesi her yerde tek geceden ibaret olmuş oluyor.
11- Surede geçen melekler ve Ruh aynı mıdır? Yani Ruh da bir melek midir?
Cevap: Ehl-i Beyt’ten nakledilen hadislerde Ruh’un melek değil, meleklerden daha yüce bir varlık olduğu söylenmektedir. Ayet-i kerimede Ruh’un meleklerden ayrı bir şekilde zikredilmesi de bunu teyid etmektedir.
12- “O gecede melekler ve Ruh, Rablerinin izniyle her şeyle birlikte inerler ..” cümlesindeki “her şeyden” maksat nedir?
Cevap: Zahiren maksat, insanların mukadderatı ve her türlü hayır ve berekettir.
13- Surenin sonunda bu geceye “selam” sıfatının verilmesinin nedeni nedir?
Cevap: Bu konuda değişik tefsirler söylenmiştir. Mesela deniyor ki yere inen melekler, mu’minlere selam verdikleri için böyle söylenmiştir. Bir diğer görüş şudur ki, selam selamet anlamınadır ve bu gecede şeytanlar zincirlendiği için gece sabaha kadar, onların şerrinden selamettedir. Kısacası bu gece hayır ve bereket doludur ve şer diye bir şey bu hecede söz konusu değildir. İkisi de doğru olabilir. En doğrusunu Allah-u Teala bilir.
Musa AYDIN
Anasayfa 
Arama 
Kayıt Ol 
Giriş yap 
Paz Ağus. 22, 2010 8:46 am tarafından Elmeddin
